Deze module wordt ook gebruikt als Keuzemenu B van de geo 2HV, hoofdstuk 2.

Met EduGIS kun je allerlei kaarten op de computer snel bekijken.

Met HISGIS kun je ook oude kaarten van Friesland ⁽¹⁾ op de computer bekijken.

 

(1) Er komen steeds meer kaarten in HISGIS: bijv. van Groningen, Overijssel, Utrecht, Drenthe...

Nederland verandert, maar niet overal en op dezelfde manier. Kijk maar eens naar Friesland.
De volgende EduGIS opdrachten helpen je om veranderingen in het landschap te zien.

 

• Ga naar Stavoren.
• Doe dat door in EduGIS op de knop bovenin te klikken waar een vraagteken bij een rode punaise staat.
• Typ dan bij plaats Stavoren in en klik op zoek.
• EduGIS zal inzoomen op Stavoren.

• Nu weet je waarschijnlijk nog niet waar Stavoren ligt.
• Zoom uit door eerst op de uitzoomknop te klikken en dan 2 keer op de kaart.

VRAAG 1: Hoe heet het water waaraan Stavoren ligt? 

• Zoom nu in door op de inzoomknop te klikken en dan 1 keer op de kaart bij de punaise te klikken.

VRAAG 2: Hoe ligt Stavoren ten opzichte van Koudum?   
a) ten noordwesten
b) ten noordoosten
c) ten zuidwesten
d) ten zuidoosten

• Zoom met de inzoomknop in op Stavoren.
• Gebruik de legenda bij de kaart.

VRAAG 3: Hoeveel kerken zijn er in Stavoren? 

• Zoom uit en sleep het scherm zo dat Stavoren nog net links in het scherm ligt.

VRAAG 4: Je ziet nu een blauw figuurtje ten oosten van Stavoren. Wat stelt dit figuurtje voor?
a) camping
b) gemaal
c) markant punt
d) watermolen

We gaan kijken of die gebouwen er ook al stonden in 1832.
• Klik op de HISGIS knop hieronder. Je krijgt een nieuw venster of tabblad met de HISGIS website. Schakel van EduGIS naar HISGIS en terug wanneer dat nodig is.
• Klik op de tab ‘Ga naar’ linksboven op het scherm van HISGIS.
• Klik dan op Koudum en je krijgt de kaart van Koudum in 1832 te zien.
• Je weet hoe Stavoren ten opzichte van Koudum ligt. Ga naar Stavoren.

 

 

VRAAG 5: Hoeveel van de kerken in Stavoren staan al sinds 1832 op dezelfde plaats?
a) 0
b) 1
c) 2
Let op: je kunt in- en uitzoomen met de schuifbalk rechtsboven in het venster.

VRAAG 6: In 1832 liggen er ten zuiden van de grootste kerk 5 stukken tuin. Van wie was het grootste stuk?
a) Jacob Louwrens Blom
b) Sjoerd Ebes van der Veen 
c) Hidde Reinier Pietersen

• Zoom uit en sleep het scherm nu zo dat Stavoren nog net links in het scherm ligt.

VRAAG 7: Ten oosten van Stavoren liggen drie oranje puntjes tussen de weilanden. Is het rechter puntje hetzelfde gebouw als bij vraag 4 (het blauwe figuurtje)?
a) ja
b) nee

VRAAG 8: Heeft dit gebouw naar jouw idee dezelfde functie als het gebouw bij vraag 4?
a) waarschijnlijk wel
b) waarschijnlijk niet

Rond Stavoren zie je veel weiland, maar was dat overal zo in Friesland in 1832?
• Klik op de tab ‘Ga naar’ en ga naar het dorp Donkerbroek.
Je krijgt de kaart van Donkerbroek in 1832 te zien. Je ziet heel wat paars en verschillende kleuren groen.

VRAAG 9: Wat betekent dat paars?
a) Tuin
b) Bedrijf
c) Heide en hoogveen

Is het grondgebruik in Donkerbroek (Oost-Friesland) nu hetzelfde als in 1832?

• Zoek het dorp Donkerbroek in EduGIS op (klik bovenin op de knop met punaise en vraagteken; typ dan bij plaats Donkerbroek in en klik op zoek).

VRAAG 10: Wat is het opvallendste verschil tussen het Donkerbroek in 1832 en nu?

VRAAG 11: Is het grondgebruik in Stavoren in 1832 heel anders dan nu?
a) ja
b) nee

VRAAG 12: Waar is het landschap het meest veranderd?
a) Stavoren
b) Donkerbroek

VRAAG 13: Hoe is dat verschil tussen Stavoren en Donkerbroek te verklaren?

EINDE